چند هایکوی تازه

میزان۱آخر کوچه گوزنی ایستادهرو به خیابان۲ پرندگانروی پلک‌‌هایت لانه‌کرده‌انددر باران ۳تاچشم می‌گشاییدور و برتپر از حیات می‌شود........‌‌عقرب ۱لب به آب می‌زنیدریا عاشقت می‌شود ۲از خواب که برخواستمپرنده یخی کنار پنجرهمی‌خواند سرد‌ ۳زمستان می‌رسدماهبی‌پیراهن ۴تکمه پیرهنش را می‌بنددغسالهنگام باران زمستانی ۵تنهای جای پای زلزلهمانده استروی دوش روستای متروک ۶تنها صدایی که شنیده می‌شوداز زیر آوارزندگی است ۷همه رفته‌اندتنها صدای پای عابران است اویزان از سقف ۸فاتحه‌گیران می‌خوانند یکصداآواز سرنای در باد ۹تا پلک می‌گشاییدرختان دو طرف رودسبز می‌شوند ۱۰چوچه‌سنگ‌پشت خوابیده استآرامباران تند بهاری ۱۱آژیر قطارشمال از گیسوان سپیدزن زندانیمی‌گذرد ۱۲یک یک به خانه‌های‌شان باز می‌گردندبا بیل و کلنگمرده‌ها آرام ۱۳روی نقشهرسم آدم برفی را می‌کشدکودک ۱۴گیلاس چایشنقشه را تر می‌کندسرباز ۱۵زوزه گرگ‌ها بلندتر می‌شودشام زمستانی ۱۶تمام روستاها را بو می‌کشندرمه‌سگ‌های بیابانی ۱۷پشت یک گل اقاقیدیق شده استکودک شیر مانده ۱۸رو به ماهمی‌شاشدگرگ وحشی ۱۹نعنا جوانه زدهامروز نیز ۲۰جنازه اش رااز نیزارها پیدا کردندقاز وحشی ۲۱تلیفونش را باز کردندنوشته بود:جان پدر کجاستی؟ ۲۲تنهایک فشنگ خالی در مشتش بودشهید گمنام ۲۳روی دوشش گل داده بودپرچم سه‌رنگسرباز ۲۴درخت از شاخه نمی‌میردآبش را از ریشه گرفتند ۲۵از جیبشدو فشنگ خالی یافتدسریاز ۲۶تنها جای خالی از زخم تیرسایه دستش بودپرچمدار ۲۷آسمان تا قیمت بارانش را بلندتر می‌بردزمین ارزان‌تر می‌شود. ۲۸پر از کلاغ‌ می‌شودجنگلشام بهاری ۲۹قاغ قاغ کلاغانروی مزرعهآب از سرچشمه می‌افتد ۳۰ کرکره را پایین می کشدزن همسایهشرشر باران از سقف ۳۱دنیاکوله‌باری است پر از برفچاشت آفتابی ۳۱با چادرش قوغی بر چند هایکوی تازه...ادامه مطلب

نویسنده: محمودجعفرییکی از رسم‌هایی که در میان مردم غرب کابل وجود دارد، ختم قرآن کریم در روزهای جمعه است. این رسم شاید از زمانه‌های دور باقی مانده باشد؛ اما طی بیست سال اخیر شهرت زیاد یافته است. در شهرهایی مثل هرات و غزنی و مزارشریف نیز کم و بیش رواج دارد. این رسم دیرینه به این صورت است که هر طایفه یک اتحادیه (یا هم چند اتحادیه مستقل) دارد. تعداد اعضای هر اتحادیه به 40-80 خانه ‌می‌رسد. هر اتحادیه صبح روزهای جمعه در خانه یکی از اعضای اتحادیه جمع ‌می‌شوند و هر نفر یک جزء از قرآن کریم را ‌می‌خواند. پس از ختم کلام‌الله مجید، ملاامام دعای ختمانه را ‌می‌خواند و محفل با صرف طعام به پایان ‌می‌رسد. طعا‌می‌که برای اشتراک کنندگان آماده ‌می‌شود به دو صورت است: الف. در برخی از اتحادیه‌ها فقط چای، شیر و قیماق به عنوان صبحانه آورده ‌می‌شود. اشتراک‌کنندگان بعد از صرف صبحانه به خانه‌های‌شان بر‌می‌گردند. مجموع مصارف آن به صورت متوسط حدود دو تا چهار هزار افغانی ‌می‌شود. ب. در برخی از اتحادیه‌ها دوپیازه به عنوان صبحانه آورده ‌می‌شود. «دوپیازه» شامل گوشت خالص و مواد ضروری دیگر همراه میوه ‌می‌شود. مصارف مجموعی آن به صورت متوسط حدود 16 تا 20 هزار افغانی می‌شود.این وجه را باید تمام اعضایی که نوبت قرآن به خانه اوست، بپردازد. در بعضی اتحادیه‌ها صبحانۀ دوپیازه حت‌می ‌نیست. هرکس مطابق توان اقتصادی خود مصرف ‌می‌کند.با توجه به اینکه غرب کابل ساحه وسیعی از شهرکابل را دربر ‌می‌گیرد و در آن هزاران اتحادیه وجود دارد، مصارف هر روز جمعه ختم قرآن به چند ‌می‌رسد؟ این در حالی است که مردم غرب کابل از فقیرترین مردمان شهری در کابل به حساب ‌می‌آیند. نبود کار، فقر و تنگدسی، مالیات سنگین بر دکانداران و صاحبان منازل و مص چند هایکوی تازه...ادامه مطلب

محمود جعفریهایکو، شعر عمق است. اصلاً شعر، عمق است. شعر صورت نیست که دیده شود. هرچه دیده شود شعر نیست. آنچه که خواننده می‌بیند پوسته‌ای است که در ناموارۀ شعر پیوسته است. به همین خاطر کشف را جزء ذاتیات شعر قلمداد کرده‌اند. شعری که عمق بیشتری داشته باشد، مانایی بیشتری دارد. شعر حافظ، سعدی، بیدل، مولانا و ... چون عمق زیادتری دارند، پایدارترند. در هرجهانی رؤیت می‌شوند و بر فرازها می‌ایستند و ندایی را در می‌دهند که تا منتهی الیه زمان و مکان می‌رسد و آتش می‌زند. البته اشتباه نشود که منظور ما از «عمق» تنها اندیشه و بینش فلسفی یا عرفانی که در شعر این بزرگواران هستی یافته‌اند، نیست؛ بلکه هم ژرفای معنا را شامل می‌شود و هم ژرفای صورت را. به تعبیر دیگر «عمق»، همان جهان ناپیدای معنا و صورت است. ظاهر و باطن، هردو را در ردای خویش می‌پیچد. چنان گره می‌زند که ید بیضایی هم قادر نیست آن را به آسانی باز نماید. برای راه یافتن به «عمق» هزار ترفند و تکنیک شعر را باید آموخت. سال‌ها دود چراغ خورد و به تلمذ آفرینندگان شعر نشست تا یک دریچه را از صد دریچه گشود.و این را هم نباید پنداشت که خداوندگار خود قادر متعال است و می‌تواند آنچه را آفریده، بازنمایی کند و به دعای خیرالبشر لبیک گوید. نه، چنین نیست. او آنچه را خلق کرده، به خواننده وا نهاده است. خواننده نیز خود شریک خلقت است با خداوندگار شعر. برخی از آنچه ناتکمیل مانده، خواننده به اکمال می‌رساند. با اینکه او از مبدأ وحی شعر هیچ سر رشته ندارد و شأن نزول را نمی‌داند، باز هم وقتی کلمات را قاطی هم می‌کند و یا در نظم واحدی آن را درمی‌آورد، جهان دیگری برای خود می‌آفریند؛ جهانی که زیاد ارتباطی با جهان خالقش ندارد. جهانی است که به تار خامی ‌بسته است. کلمات همان ت چند هایکوی تازه...ادامه مطلب

24 سنبله 1401 پنجشبنه عفو‌ بین‌الملل با نشر گزارشی گفته است که طالبان در ولسوالی لعل و سرجنگل ولایت غور شش عضو یک خانواده هزاره‌ به نام محمد مرادی را قتل عام کرده‌اند. ر این حمله دو دختر مرادی کشته و خود او با سه مرد هزاره بازداشت و سپس اعدام شده‌اند.به گفته این سازمان، در بدن یکی از اعدام‌شده‌گان آثار شکنجه دیده شده است.https://af.shafaqna.com/ شنبه 25 سنبله 1401 گروهی از کوچی‌های مسلح به ولسوالی خواجه بهاءالدین ولایت تخار در شمال افغانستان، هجوم برده‌اند و ساکنان محل را مجبور به ترک خانه‌های شان کرده‌اند. ساکنان منطقه شورتوغی که در چند کیلومتری مرکز ولسوالی خواجه بهاءالدین موقعیت دارد، می‌گویند «ده‌ها خانواده کوچی (عشایر)» از پاکستان به این منطقه آمده و با زور سلاح مردم را تهدید کرده و در حال غصب زمین‌های زراعتی آنان هستند. کوچی می خواهند 400 روستای تخار را تصاحب شوند. طبق گزارش 8 صبح، براساس گفته های باشندگان ولسوالی ماورای کوکچه، در یک سال گذشته حدود 700 خانواده کوچی در ولسوالی های خواجه بهاو الدین و د شت قلعه ولایت تخار جابه جا شده اند. کوچی هایی که از پاکستان پاکستان آمده اند در روستاهای لاله گذر، کتجچر، بهارستان و مغول قشلاق ولسوالی خواجه بهاوالدین و روستاهایی النگ، تاجیک قشلاق و عرب کاکل در ولسوالی دشت قلعه با حمایت طالبان مسکن گزیده اند. قرار است 150 خانه دیگر به این ولسوالی منتقل شوند. https://af.shafaqna.com/ https://www.bbc.com/persian 3 در تداوم فشار نیروهای طالبان بر شیعیان هزاره در افغانستان، ساکنان محل در ولسوالی جاغوری ولایت غزنی می‌گویند که نیروهای استخبارات طالبان در این ولسوالی «زورگویی» می‌کنند.منابع محلی در این ولسوالی می‌گویند که نیروهای استخبارات طالبا چند هایکوی تازه...ادامه مطلب

مقدمهبعد از سقوط افغانستان به دست طالبان، برخورد آنان با اقوام و مذاهب دیگر به‌ویژه هزاره‌ها و شیعیان، مهم‌ترین پرسشی بوده که تا کنون مطرح شده است. افغانستان کشوری است که از اقلیت‌های مذهبی و قو‌می‌ بسیار تشکیل شده است. این کشور در طول چند دهۀ اخیر شاهد جنگ‌ها و رویدادهای ناگواری ناشی از نفاق قو‌می‌ و مذهبی بوده است. دور اول حاکمیت طالبان در دهۀ هفتاد ما شاهد برخوردهای خشن این گروه با گروه‌های قومی-مذهبی به‌ویژه شیعیان و هزاره‌ها بودیم. این گروه پس از تسلط یک دوره چهار ساله بر کابل و ولایات، شیعیان و هزاره‌ها را مورد فشار و تهدیدهای گوناگونی قرار دادند. تمام راه‌های مواصلاتی را به روی آن‌ها مسدود ساختند. آن‌ها را از خرید و فروش اجناس مورد نیاز اولیه محروم کردند تا آن‌جا که شیعیان یک کیلو چای را نیز قاچاقی از شهر به روستاهای دوردست ‌می‌بردند. تمام محاکم با فتاوی فقه حنفی دست به صدور فتوا می‌زدند. در این دوره تمام مردم هزاره توسط طالبان خانه به خانه خلع سلاح شدند. افراد نظا‌می‌ و جهادی سابق از ترس دستگیری خانه‌هایشان را رها کرده و به کشورهای خارج آواره گردیدند. کوچی‌ها با استفاده از سلاح طالب، زمین‌های مردم را تخریب نمودند و خانه‌هایشان را آتش زدند.بعد از حاکمیت کرزی و اشرف غنی و به حاشیه رانده شدن طالبان، این فشارها بر هزاره‌ها به صورت رسمی‌کاهش یافت اما به صورت غیررسمی طالبان و القاعده و داعش، هزاره‌ها و شیعیان را در مسیر راه‌ها اسیر و به بدترین وضع شکنجه و به قتل ‌می‌رساندند که نمونه آن شهادت 11 مسافری است که در مسیر هرات- زابل به شهادت رسیدند. همچنین با انجام حملات انتحاری در مکاتب، مدارس، کلپ‌های ورزشی، آنان را مورد فشارهای جدی و اهداف مرگبار خود قرار دادند.حال که یک سال ا چند هایکوی تازه...ادامه مطلب

فارسی ستیزیشواهد فارسی ستیزی در افغانستان بعد از طالباندر ماه حوت سال 1400 خورشیدی، طالبان واژه فارسی «دانشگاه» را از تابلوی دانشگاه بلخ حذف کردند و به جای آن در دو طرف تابلوی این دانشگاه واژه پشتوی «پوهنتون» را جایگزین کردند.در سمت راست تابلوی دانشگاه بلخ به زبان فارسی نوشته شده بود «دانشگاه بلخ» و در سمت چپ آن به زبان پشتو نوشته شده بود « د بلخ پوهنتون» در قسمت پایین تابلو هم واژه انگلیسی «Balkh University» نوشته شده بود.طالبان زبان فارسی را از تابلوی ساختمان ولایت بامیان در مرکز افغانستان، نیز حذف کردند و به جای آن تابلوی با زبان پشتو و انگلیسی نصب کردند.بجز این موارد، طالبان زبان فارسی را از اکثر تابلوهای ادارات دولتی، پارک‌ها، خیابان‌ها و سایر مکان‌های عمومی حذف کرده‌اند و این تابلوها را یا تنها به زبان پشتو نصب کرده‌اند و یا به زبان‌های پشتو و انگلیسی.در حال حاضر برخی از وزارت‌های طالبان تنها به زبان پشتو و انگلیسی اعلامیه صادر می‌کنند.27/6/1401: واژه «دانشگاه» از کنار واژه «بلخ» از لوحه‌ی ساختمان جدید دانشگاه بلخ حذف گردید.29/6/1401: منابع محلی از ولایت هرات با ارسال چند عکس می‌گویند طالبان به روند پاکسازی زبان فارسی از تابلوهای ادارات دولتی ادامه داده‌اند. به گزارش خبرگزاری شفقناافغانستان؛ منابع می‌گویند طالبان تابلوهای قدیمی را از شعبه‌های ریاست معارف ولایت هرات برداشته و تابلوهای تازه‌ای را تنها به زبان پشتو در این شعبه‌ها نصب کرده‌اند. + نوشته شده در  چهارشنبه بیست و یکم دی ۱۴۰۱ساعت 9:55&nbsp توسط جعفری  |  چند هایکوی تازه...ادامه مطلب

شمارهتاریخشرحمنبع124 سنبله 1401 پنجشبنهعفو‌ بین‌الملل با نشر گزارشی گفته است که طالبان در ولسوالی لعل و سرجنگل ولایت غور شش عضو یک خانواده هزاره‌ به نام محمد مرادی را قتل عام کرده‌اند. ر این حمله دو دختر مرادی کشته و خود او با سه مرد هزاره بازداشت و سپس اعدام شده‌اند.به گفته این سازمان، در بدن یکی از اعدام‌شده‌گان آثار شکنجه دیده شده است.https://af.shafaqna.com/2شنبه 25 سنبله 1401گروهی از کوچی‌های مسلح به ولسوالی خواجه بهاءالدین ولایت تخار در شمال افغانستان، هجوم برده‌اند و ساکنان محل را مجبور به ترک خانه‌های شان کرده‌اند. ساکنان منطقه شورتوغی که در چند کیلومتری مرکز ولسوالی خواجه بهاءالدین موقعیت دارد، می‌گویند «ده‌ها خانواده کوچی (عشایر)» از پاکستان به این منطقه آمده و با زور سلاح مردم را تهدید کرده و در حال غصب زمین‌های زراعتی آنان هستند.کوچی می خواهند 400 روستای تخار را تصاحب شوند.طبق گزارش 8 صبح، براساس گفته های باشندگان ولسوالی ماورای کوکچه، در یک سال گذشته حدود 700 خانواده کوچی در ولسوالی های خواجه بهاو الدین و د شت قلعه ولایت تخار جابه جا شده اند. کوچی هایی که از پاکستان پاکستان آمده اند در روستاهای لاله گذر، کتجچر، بهارستان و مغول قشلاق ولسوالی خواجه بهاوالدین و روستاهایی النگ، تاجیک قشلاق و عرب کاکل در ولسوالی دشت قلعه با حمایت طالبان مسکن گزیده اند. قرار است 150 خانه دیگر به این ولسوالی منتقل شوند. https://af.shafaqna.com/https://www.bbc.com/persian3در تداوم فشار نیروهای طالبان بر شیعیان هزاره در افغانستان، ساکنان محل در ولسوالی جاغوری ولایت غزنی می‌گویند که نیروهای استخبارات طالبان در این ولسوالی «زورگویی» می‌کنند.منابع محلی در این ولسوالی می‌گویند که نیروهای اس چند هایکوی تازه...ادامه مطلب

17 جوزای 1400- کابل- جعفری۱عنکبوت از درخت بالا می‌رودصبح پاییزی۲هر برگ آواز غمگینی استوقتی پرنده‌ای می‌خواند۳کلنگانی که می‌گذرند"آهسته برو" می‌خوانندصبح زود ۴بین جنگلتنها یک پرنده آواز می‌خوانددم غروب۵گنجشکروی شاخه‌ی هلوبال‌هایش را می‌تکاند۶جنگ گربه‌هاموش‌هادر رهروها، نگران۷خفاش‌هاروی انباری از خاکستر تخم می‌گذارند۸توپیدر پیاده‌روها سرگردانخدایان، مست۹آنگاه که قصابقلبش را می‌شکافدیک چشم گریان بیرون می‌آید۱۰طعم خرمااز هسته‌ای استکه در او کاشته‌اند۱۱روی شن‌های ساحلبرگ گلی افتادهباران چه تند می‌بارد۱۲درختی قدکشیده در آتشهرگز نمی‌میرد۱۳زلزله‌دیوارها را به‌هم می‌زندباغ پروانه‌های سپید۱۴انار از قندهارو پروانه از آسمان می‌رسدفرش‌سرخ ارگ۱۵باغی پر از بهشتصدای شبنمدر شب۱۶دشت فراخشتری نشخوار می‌‌کندنجوای گلوله‌ای را۱۷شتران از مزرعه می‌گذرندشتابناکجای پاهاشان بر ابر۱۸کبوتر سپیدنشسته بر طناب ابریشمینچله‌ی تابستان۱۹بیرقی ایستادهدر بادسایه‌اش بلندتر می‌رود۲۰بره‌های مست مزرعهدوچشم پنهانپشت تک‌درخت تناور۲۱پروانه‌ای نشسته روی آینهخاموش۲۲پروانه‌ای بر دوش مورچه‌هازمستان طولانی۲۳زیر چتر سنگینراه می‌روند مورچه‌هاصبح پاییزی۲۴دانه‌ی انجیری بر لب موریانه‌هابامداد آینده۲۵دریا توفانی استمورچه‌ها بالای برگی شادمان۲۶روی قبری نوشته است:عاقله؛ دخترک بی‌وارث۲۷گاوی خوابیده روی جادهریلیبا احترام می‌گذرد۲۸باراندانه دانه می‌شماردسنگ گورها را۲۹کتاب‌های تیت‌ و پرک دختران در صنفپنجره‌های باز۳۰پیاده‌رو خالی استدوسوپر از گل‌های رز۰ چند هایکوی تازه...ادامه مطلب

(برای شهدای لیسه عبدالرحیم شهید و مساجد بلخ و قندز) شرشر باران استلرزش بازوانشخوناز نیفه سوزن بالا می‌آید.دهانپر از زخم‌های بی‌قرار است چشمانش دو ماه عقیقدو پلنگ مست بر کوهی پربرف نشسته است از پیراهنش جدا می‌شودچون تکه نانی گرمیا دیوار کاه‌گِلی خشکدر موسم باران نماز اول صبحغچی‌هااز دراز دریچهاز دیوارفرو می‌ریزندهفت چشمه آب گوارااز تکیه‌خانه بیرون می‌آید زمستانبا طعم انگور سوختهمناره‌ها را فرا گرفته استمحمودجعفری1/2/1401 - کابل   چند هایکوی تازه...ادامه مطلب

منطقه‌‏ای در ولسوالی قره‌باغ ولایت غزنیمحمودجعفریقره‏چه‏ یکی از مناطق ولسوالی قره‌باغ ولایت غزنی است. این منطقه در شمال شرق در فاصله تخمینی دو کیلومتری مرکز ولسوالی موقعیت دارد. از شرق به ولی‌داد، قری چند هایکوی تازه...ادامه مطلب